พืชพรรณอาหารขาดแคลน เมื่อไทยปราศจาก ‘ผึ้ง’ และ ‘แมลง’

เนื่องในวันผึ้งโลก (World Bee Day) รู้ไหมทำไมสัตว์ตัวจิ๋วอย่าง ‘ผึ้ง’ จึงแสนสำคัญ? เพราะสัดส่วนของพืชที่เป็นอาหารมนุษย์ 100 ชนิด มีถึง 70 ชนิดที่ต้องเกิดการผสมเกสรให้เจริญเติบโตเป็นพืชผลโดยผึ้ง การผลิตอาหารหมายถึงสุขภาพ ความเป็นอยู่ที่ดีของผู้คน หากโลกไร้ซึ่งผึ้ง พืชพันธุ์เหล่านั้นก็ไม่อาจงอกงามเป็นอาหารแก่ผู้คนได้ และนั่นหมายถึงหายนะของมนุษยชาติ

         นอกจากปรากฏการณ์รังผึ้งล่มสลาย (Colony Collapse Disorder) ที่ผึ้งทั้งรังหายไปอย่างฉับพลัน และประชากรผึ้งมากกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ทั่วโลกล้มหายตายจากไป การวิจัยล่าสุดจาก UCL's Center for Biodiversity & Environment Research บ่งชี้ว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการสูญเสียถิ่นที่อยู่ ยังทำให้เกิดการล่มสลายของแมลงชนิดอื่นๆ ทั่วโลกอีกกว่า 63 เปอร์เซ็นต์

         แมลงทุกชนิดมีความสำคัญต่ออนาคตของโลก เพราะพวกมันคือกลไกสำคัญในการควบคุมศัตรูพืช และย่อยสลายซากพืชและสัตว์กลับเป็นสารอาหารคืนสู่ดิน และตอนนี้การลดลงของจำนวนแมลงที่คืบคลานมาอย่างรวดเร็ว คืออีกหนึ่งวิกฤติเร่งด่วนที่น่ากังวล การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพของแมลง ส่งผลโดยตรงต่อระบบนิเวศ ซึ่งนำไปสู่การดำรงชีวิตของมนุษย์และความมั่นคงทางอาหาร

         โดยเฉพาะประเทศไทยและประเทศเขตร้อน การลดลงของแมลงปรากฏมากที่สุดในพื้นที่เกษตรกรรมและพื้นที่เพาะปลูก และยังเป็นพื้นที่ซึ่งผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัย สร้างผลกระทบรุนแรงและลึกซึ้งที่สุด ไม่เพียงมนุษย์ แต่สัตว์มากกว่า 5.5 ล้านสปีชีส์ ที่อาศัยในภูมิภาคของเราจะต้องทนทุกข์กับการพังทลายของระบบนิเวศเช่นกัน

ผึ้งและแมลงลดประชากรจากหลายสาเหตุ ทั้งการสูญเสียพื้นที่สร้างรัง ขาดแคลนแหล่งอาหาร และผลกระทบจากการใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้า ปุ๋ยเคมี เพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร รวมถึงการเผาซากพืชไร่ ซึ่งสร้างควันพิษทำให้ผึ้งไม่อาจอยู่รอดได้

คำถามคือ เราจะเยียวยาวิกฤติการณ์ขนาดใหญ่นี้ได้อย่างไร? 

ผู้ประกอบการและเกษตรกรจำเป็นต้องลดความเข้มข้นของสารเคมีในการทำการเกษตรกรรมลง ผสมผสานพืชพรรณให้มีความหลากหลายขึ้นในแปลงเพาะปลูก และไม่รุกราน รวมถึงอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของผึ้งและแมลงให้คงไว้ 

ขณะเดียวกันผู้บริโภคอย่างเราๆ ก็ควรเลือกสนับสนุนแบรนด์ ที่ใส่ใจบริบทด้านสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืนในห่วงโซ่การผลิต เปลี่ยนมากินผักผลไม้จากไร่ที่เน้นกระบวนการธรรมชาติ ไม่โหมกระหน่ำสารเคมีใส่ลงบนพืชผลและผืนดิน แม้ผลผลิตที่ได้จะไม่สวยเป๊ะอย่างไร่ที่ประโคมเคมี แต่รสชาติและความปลอดภัยต่อสุขภาพ บรรดาผึ้งและแมลง รวมถึงโลกของเรานั้นมีอย่างเต็มร้อยแน่นอน

ผู้อ่านของ GCNT ท่านใด รู้สึกเหมือนกันว่าแมลงชนิดต่างๆ ที่เคยมีอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์ในประเทศไทย เริ่มลดจำนวนลง หรือบางชนิดสูญพันธุ์ไปแล้ว เราชวนคุณร่วมแบ่งปันชื่อของแมลงที่คุณรู้จักเพื่อร่วมสร้างความตระหนักถึงวิกฤติสัตว์ตัวจิ๋ว ที่ผลกระทบไม่จิ๋ว ออกไปให้คนในวงกว้างรู้กันมากขึ้น

#GCNT #GlobalCompactNetworkThailand #WorldBeeDay
#CallToAction
#ไม่ทำไม่ได้แล้ว
#aNewEraOfAction