MSMEs ไทย Unlearn-Relearn-Rethink หาจุด(ยั่ง)ยืนอย่างไรเมื่อทรัพยากรเกิดใหม่ไม่ทัน

Article

ในปัจจุบันธุรกิจต่างๆ ล้วนเผชิญกับการแข่งขันและความท้าทายไม่ว่าธุรกิจขนาดเล็ก ขนาดกลาง หรือขนาดย่อม (MSMEs) เพื่อให้สามารถแข่งขันและเติบโตอย่างยั่งยืน การปรับตัวและการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องเป็นกุญแจสำคัญ โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ทรัพยากรเติบโตไม่ทันการตักตุน ถึงเวลาที่ MSMEs จะหันกลับมาทบทวน Unlearn แนวทางปฏิบัติที่ทันยุคสมัย ปรับวิธีปฏิบัติแบบที่เคยทำ Relearn ทักษะและความรู้ใหม่ๆ และ Rethink ทบทวนจุดร่วมใหม่กับแผนกลยุทธ์ธุรกิจให้สามารถเดินหน้าต่อ เพิ่มโอกาสให้ MSMEs เรียนรู้แนวทางรับมือกับความท้าทายของกระแสการเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีประสิทธิภาพ มองผลกระทบภาพกว้างด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สังคม/ชุมชน ซึ่งจะส่งเสริมให้ MSMEs ปรับตัวเข้ากับความต้องการของตลาด และขับเคลื่อนการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในภาคธุรกิจเพื่อแก้ปัญหาอย่างยั่งยืน

Unlearn: กล้าแตกต่าง เลิกยึดติด

MSMEs จำเป็นต้องหันกับมาแยกส่วนแนวทางธุรกิจ Unlearn กล้าเปลี่ยนกล้าต่างเพื่อพัฒนาเท่าทันกับพลวัตของตลาดที่เปลี่ยนแปลง เปิดรับเทคโนโลยีใหม่ที่เกิดขึ้น และตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ใช้ประโยชน์จากแพลตฟอร์มดิจิทัลสำหรับการแบ่งปันความรู้ การลงทุนในการสร้างการรับรู้ให้กับพนักงานอย่างค่อยเป็นค่อยไป และปลูกฝังการเปิดรับทางนวัตกรรมเพื่อสร้างโอกาสในการปรับตัวและการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง

การเผชิญกับการแข่งขันที่รุนแรงในตลาด ทำให้ MSMEs บางส่วนปรับวิธีการนำเข้าทรัพยากร หันมาใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นมากขึ้นเพื่อลดต้นทุน ลดการขนส่งให้เหลือน้อยที่สุด มองในด้านบวก MSMEs ได้สนับสนุนเศรษฐกิจในท้องถิ่น ลดรอยเท้านิเวศน์ (Ecological Footprint) และได้ผลิตภัณฑ์หรือบริการที่แตกต่างซึ่งสอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคที่มีทางเลือกในการสนับสนุนสินค้าจากท้องถิ่น มองในอีกด้าน MSMEs จะต้องตระหนักถึงคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดและเข้าใจถึงศักยภาพที่มีอยู่ในการสร้างธุรกิจที่ยั่งยืนและรับผิดชอบต่อสังคม MSMEs สามารถมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชน สนับสนุนช่างฝีมือและซัพพลายเออร์ในท้องถิ่น และสร้างคุณค่าผลิตภัณฑ์หรือบริการที่สะท้อนถึงมรดกทางวัฒนธรรมของชุมชน นอกจากจะช่วยส่งเสริมความรู้สึกเป็นเจ้าของชุมชนและส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนแล้วยังเป็นการรักษาประเพณีท้องถิ่นและระบบนิเวศทางธรรมชาติไปพร้อมกัน

Relearn: BCG โอกาสทางการตลาดแตกต่างอย่างยั่งยืน

การมองหลักความยั่งยืน นวัตกรรม และความแตกต่างเป็นสิ่งสำคัญสำหรับ MSMEs ที่ต้องการการเติบโตทั้งในเวทีไทยและการแข่งขันระดับสากล Bio-Circular-Green Economy (BCG) เป็นกรอบการทำงานสำหรับธุรกิจในการเจาะโอกาสทางการตลาดใหม่ๆ MSMEs สามารถสร้างสรรค์สิ่งใหม่ได้โดยการคัดสรรวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม นำโมเดล Circular Economy มาใช้ และพัฒนาข้อแตกต่างซึ่งตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปสำหรับผลิตภัณฑ์หรือบริการ ทั้งนี้การปรับธุรกิจให้สอดคล้องกับแนวคิด BCG อาจรวมถึงความท้าทายในการ Relearn หลายด้านที่อาจเป็นอุปสรรคสำคัญ

- Relearn รูปแบบ/แผนธุรกิจ: ธุรกิจจำนวนมากประสบกับปัญหาการปรับโมเดลธุรกิจหรือแผนธุรกิจที่มีอยู่ให้สอดคล้องกับแนวคิด BCG จากหลายสาเหตุ เช่น การขาดความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีปรับโมเดล ความไม่แน่นอนเกี่ยวกับความต้องการของตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ยั่งยืน หรือการต่อต้านการเปลี่ยนแปลงจากแนวทางปฏิบัติแบบดั้งเดิม การเอาชนะอุปสรรคนี้จำเป็นต้องมีการประเมินรูปแบบธุรกิจปัจจุบันอย่างละเอียดถี่ถ้วนและการวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อรวมหลักการ BCG เข้าด้วยกันอย่างมีประสิทธิภาพ

- Relearn ความรู้ความเข้าใจ/การรับรู้: หากปราศจากความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับข้อดีของความยั่งยืนและแนวทางปฏิบัติ พนักงานอาจต่อต้านหรือมองข้ามความจำเป็นในการเปลี่ยนแปลง การเอาชนะอุปสรรคนี้จำเป็นต้องเริ่มจากการสื่อสารภายในองค์กร จัดทำแผนระยะยาวเพื่อการฝึกอบรม เวิร์กช็อป และการรณรงค์เพื่อสร้างความตระหนักเพื่อเริ่มปลูกฝังให้พนักงานมีจุดมุ่งหมายและความเข้าใจ กระตุ้นให้ยอมรับและเป็นส่วนหนึ่งของแนวคิด BCG

- Relearn การจัดการและบุคลากร: การส่งเสริมแนวทางปฏิบัติที่ยั่งยืนอาจไม่สามารถบริหารให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแบบปัจจุบันทันด่วน การจัดจ้างบุคลากรที่มีความรู้และทักษะเชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องรวมถึงส่งเสริมค่านิยมความยั่งยืนภายในองค์กร จำเป็นต้องลงทุนในการฝึกอบรมและการพัฒนาไปควบคู่กัน

- Relearn เงินทุน: เงินทุนหรือการระดมทุนอาจเป็นอุปสรรคสำคัญสำหรับธุรกิจที่ต้องการปรับตัวให้สอดคล้องกับแนวคิด BCG การใช้เทคโนโลยีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอาจเป็นการลงทุนมหาศาลที่ MSMEs ลังเลที่จะเสี่ยง แต่สำหรับธุรกิจ BCG ประเทศไทยได้ดำเนินมาตรการและเครื่องมือเสริมสร้างผู้ประกอบการ MSMEs สำหรับ BCG อาทิ การช่วยเหลือผู้ประกอบการเข้าถึงแหล่งเงินทุน การออกตรารับรอง T-Mark for BCG เพื่อสนับสนุนการขยายตลาดให้กับผู้ประกอบการ BCG การจับคู่ธุรกิจ ซึ่งทำให้ MSMEs ได้มาตรฐานสากล เป็นคู่ค้าที่เชื่อถือได้และเปิดประตูสู่โอกาสในการส่งออกใหม่ในระยะยาว

Rethink: จัดทำแผนผังห่วงโซ่มูลค่า ลดผลกระทบเชิงลบ

MSMEs อาจจะคุ้นเคยกับ ‘การจัดทำแผนผังห่วงโซ่มูลค่า’ ซึ่งเป็นแนวคิดสำหรับทบทวนการทำงานร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (stakeholders) อย่างมีประสิทธิภาพ MSMEs สามารถสร้างโอกาสในการทำงานร่วมกัน และเพิ่มประสิทธิภาพของธุรกิจร่วมกับ Stakeholders ทำให้ MSMEs สามารถเผชิญกับความท้าทายและคว้าโอกาสใหม่ในการปฏิบัติที่มีความรับผิดชอบและยั่งยืนเป็นข้อได้เปรียบในการแข่งขัน การสร้างการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสามารถจำแนกได้เป็น 3 ส่วน

- การวิเคราะห์และจัดทำแผนผังห่วงโซ่มูลค่า (Act to reduce harm) เพื่อหาผลกระทบทางลบจากห่วงโซ่คุณค่า ทั้งขนาดของผลกระทบและผู้ได้รับผลกระทบ ช่วยลดความเสี่ยงในการประกอบธุรกิจและช่วยเพิ่มผลกระทบเชิงบวก

- การเข้าใจและสนับสนุนผลประโยชน์ต่อ Stakeholders (Benefit stakeholders) เพิ่มผลประโยชน์ให้กับผู้เกี่ยวข้อง และสิ่งแวดล้อม โดยการพิจารณาจำแนกคุณลักษณะ Stakeholders ให้ชัดเจนขึ้น เช่น เพศ อายุ สถานะทางเศรษฐกิจ รวมถึงกำหนดระดับการมีส่วนร่วมของ Stakeholders ซึ่งควรมีพื้นท่ีให้ Stakeholders สามารถปรึกษาหารือ ให้ข้อมูล ให้ข้อเสนอแนะได้ (Consulted and informed) และจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นหาก Stakeholders สามารถร่วมตัดสินใจ มีกลไกหรือพื้นที่ที่แสดงความเห็นและนำไปสู่การตัดสินใจจริง (Shared decisions)

- ค้นหาจุดร่วม สู่ทางออกที่สมดุลย์และยั่งยืน (Contribution to solutions) มีส่วนร่วมกับการแก้ไขปัญหาความยั่งยืน วิเคราะห์ผลกระทบโดยครอบคลุมทั้งผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สังคม/ชุมชน และตรวจสอบการดำเนินธุรกิจท่ีให้ความสำคัญกับความครอบคลุมและการมีส่วนร่วมของ Stakeholders เพื่อที่จะไปถึงเป้าหมายทางธุรกิจ

บทสรุป:

ในโลกที่มีข้อจำกัดด้านทรัพยากร MSMEs เราสามารถหาจุดยั่งยืนในการแข่งขันได้โดย Unlearn-Relearn-Rethink แนวทางธุรกิจ โดยมุ่งเน้นที่ความยั่งยืนและนวัตกรรม การปรับตัวให้เข้ากับความต้องการของตลาด และการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียผ่านการจัดทำแผนห่วงโซ่มูลค่า หาก MSMEs กำลังหาจุด(ยั่ง)ยืน…ถึงเวลาที่ธุรกิจจะลองปรับ วาง position ใหม่ มีส่วนร่วมกับท้องถิ่น เพื่อสร้างธุรกิจที่ยั่งยืนและรับผิดชอบต่อสังคมไปพร้อมกับผู้บริโภคทั่วโลก เพื่อฝ่าฟันข้อจำกัดด้านทรัพยากรและหาจุด(ยั่ง)ยืนให้กับความสำเร็จที่สร้างผลกระทบเชิงลบกับใคร