ในยุคที่พลาสติกกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ช่วยให้การใช้ชีวิตสะดวกสบายขึ้น แต่ในเรื่องดีก็มีเรื่องร้ายปะปนอยู่ ปัญหาเล็กๆ ที่กลายเป็นเรื่องใหญ่เริ่มต้นจากตัวเราเอง เราใช้พลาสติกแล้วทิ้ง โดยคิดว่ามันจะไมย้อนกลับมาหาเรา แต่จริงหรือ? ลองมาฟังเรื่องเล็กๆที่กลายเป็นปัญหาเรื่องใหญ่กว่าที่คิดเรื่องนี้กันก่อน
พลาสติกทุกชิ้นที่ผลิตขึ้นมาจะมีวันเสื่อมสภาพ เมื่อเวลาผ่านไปมันจะค่อยๆ เสื่อมสภาพ เกิดการแตกตัว กลายเป็นพลาสติกขนาดเล็กที่เรียกว่า ไมโครพลาสติก มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร บางชิ้นเล็กมากจนตาเปล่ามองไม่เห็น พลาสติกที่เราทิ้งจากมือโดยไม่คิด ไม่ระวัง จะไหลลงท่อ คลอง แม่น้ำ และสู่ท้องทะเลกลายเป็นปัญหาต่อระบบนิเวศทางน้ำ
ไมโครพลาสติกปะปนอยู่ในอาหารของสัตว์น้ำเล็กๆ เช่น กุ้ง หอย หรือลูกปลา และยังส่งต่อไปยังสัตว์น้ำขนาดใหญ่ เช่น วาฬ ปลาทูน่า หรือเต่าทะเล ฯลฯ สัตว์ทะเลเหล่านี้เข้าใจผิดคิดว่าเป็นเหยื่อจึงกินเข้าไป ส่งผลให้เจ็บป่วย เช่น ระบบย่อยอาหารอุดตัน อวัยวะอักเสบ ที่อันตรายยิ่งกว่าคือไมโครพลาสติกดูดซับสารพิษต่างๆ ทั้งโลหะหนักและสารเคมีอันตราย อีกทั้งยังเป็นแหล่งอาศัยของจุลินทรีย์ก่อโรค นอกจากนี้ไมโครพลาสติกที่ลอยอยู่ในน้ำยังบดบังแสงแดด ไม่ให้สาหร่ายและแพลงก์ตอนเจริญเติบโต ซึ่งพืชและสัตว์ขนาดเล็กเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของห่วงโซ่อาหาร
ผลกระทบที่ไม่ได้หยุดอยู่ที่ท้องทะเลเท่านั้น งานวิจัยหลายประเทศพบว่าในเนื้อปลา กุ้ง หอย และเกลือทะเล มีการปนเปื้อนไมโครพลาสติก เมื่อมนุษย์บริโภคอาหารเหล่านี้ สารพิษต่างๆ ที่สะสมในไมโครพลาสติกจะเข้าสู่ร่างกาย ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร อวัยวะสำคัญ และเพิ่มความเสี่ยงโรคร้ายแรง เช่น ปัญหาฮอร์โมน ระบบสืบพันธุ์ โรคมะเร็ง รวมถึงโรคเรื้อรัง ซึ่งทำให้มนุษย์มีอายุที่สั้น
แล้วเราจะแก้ปัญหาอย่างไร? คำตอบคือ “ป้องกันดีกว่าแก้ไข” เพราะเมื่อปัญหาเริ่มที่มือเรา ต้องแก้ที่มือเราเช่นกัน ก่อนใช้พลาสติกให้คิดเสมอว่า “จำเป็นจริงหรือเปล่า” พยายามลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง หันมาใช้สิ่งทดแทน ใช้ซ้ำ และที่สำคัญทิ้งให้ถูกวิธี ถูกประเภท มั่นใจว่ามันจะไม่ไหลลงสู่แหล่งน้ำ อีกทั้งเราควรบอกเล่าเรื่อง “ไมโครพลาสติก” ชื่อเล็กแต่เรื่องใหญ่ให้คนรอบตัวได้เข้าใจและร่วมกันหยุดปัญหา เพื่อให้ธรรมชาติได้ฟื้นตัวกลับมาคืนสมบูรณ์เหมือนเดิม
อยากให้ทุกคนช่วยกัน เพื่อเราเอง เพื่อทุกชีวิต และเพื่อโลกใบนี้... เริ่มลงมือวันนี้นะ
ผลงานของ SDGs Young Creator จากทีม sk146